در روش ANP فرایند تحلیل شبکه ای چون حالت عمومی روش AHP و شکل گسترده آن است. بنابراین تمامی ویژگیهای مثبت آن از جمله سادگی انعطاف پذیری به کارگیری معیارهای کمی و کیفی به طور همزمان و قابلیت بررسی سازگاری در قضاوت ها را دارا بوده و مضافا می تواند ارتباطات پیچیده وابستگی های متقابل و بازخورد بین و میان عناصر تصمیم را با بکارگیری ساختار شبکه ای بجای ساختار سلسله مراتبی در نظر بگیرد.
تفاوت بین یک ساختار سلسله مراتبی و ساختار شبکه ای در نمودار ۱ ارایه شده است. فرایند تحلیل شبکه ای (روش ANP) هر موضوع و مسئله ای را به مثابه شبکه ای از معیارها، زیر معیارها و گزینه ها همه اینها عناصر ر نامیده میشوند که با یکدیگر در خوشه هایی جمع شده اند. در نظر میگیرد. تمامی عناصر در یک شبکه میتوانند به هر شکل دارای ارتباط با یکدیگر باشند. به عبارت دیگر در یک شبکه بازخورد و ارتباط متقابل بین و میان خوشه ها امکان پذیر است.
بنابر این روش ANP را می توان متشکل از دو قسمت دانست سلسله مراتب کنترلی و ارتباط شبکه ای ، سلسله مراتب کنترلی ارتباط بین هدف، معيارها، و زیر معیارها را شامل شده و بر ارتباط درونی سیستم تاثیر گذار است. و ارتباط شبکه ای وابستگی بین عناصر و خوشه ها را شامل می شود.
این قابلیت ANP امکان در نظر گرفتن وا وابستگی های متقابل بین عناصر را فراهم آورده و در نتیجه به نگرش دقیقی به مسایل پیچیده شهرسازی ارایه می کند کند. تأثیر عناصر بر عناصر دیگر در یک شبکه توسط یک سوپر ماتریس در نظر گر گرفته می شود.
فرایند تحلیل شبکه ای (روش ANP) را در چهار مرحله زیر میتوان خلاصه کرد:
ساخت مدل و تبدیل مسئله موضوع به یک ساختار شبکه ای
موضوع / مسئله باید به طور آشکار و روشن به یک سیستم منطقی مثل یک شبکه تبدیل شود. این ساختار شبکه ای را میتوان از طریق طوفان مغزها و یا هر روش مناسب دیگری چون روش دلفی، یا روش گروه اسمی بدست آورد. در این مرحله موضوع / مسئله مورد نظر به یک ساختار شبکه ای که در آن گرهها به عنوان خوشه ها مطرح هستند تبدیل میشود عناصر درون یک خوشه ممکن است با یک یا تمامی عناصر خوشههای دیگر ارتباط داشته باشند تحت تأثیر آنها بوده یا بر آنها اثرگذار باشند. این ارتباطها (وابستگی بیرونی) با پیکان (فلش) نشان داده میشوند همچنین ممکن است عناصر درون یک خوشه بین خودشان دارای ارتباط متقابل باشند وابستگی درونی) که این گونه ارتباطها به وسیله یک کمان متصل به آن خوشه نشان داده میشود
تشکیل ماتریس مقایسه دودویی و تعیین بردارهای اولویت
مشابه مقایسه های دودویی که در AHP انجام میشود، عناصر تصمیم در هر یک از خوشه ها براساس میزان اهمیت آنها در ارتباط با معیارهای کنترلی دو به دو مقایسه میشوند خود خوشه ها نیز براساس نقش و تأثیر آنها در دستیابی به هدف دو به دو مورد مقایسه قرار میگیرند. تصمیم گیران در مورد مقایسه دودویی عناصر و یا خود خوشه ها دو به دو باید تصمیم گیری کنند. علاوه براین وابستگیهای متقابل بین عناصر یک خوشه نیز باید دو به دو مورد مقایسه قرار گیرند. تأثیر هر عنصر بر روی عنصر دیگر از طریق بردار ویژه قابل ارائه است. اهمیت نسبی عناصر براساس مقیاس ۹ کمیتی ساعتی سنجیده میشود همانند (AHP) در این قسمت بردار اهمیت داخلی محاسبه میشود که نشانگر اهمیت نسبی ضریب اهمیت عناصر یا خوشه هاست که از طریق رابطه زیر بدست می آید:
برای محاسبه بردار ویژه w ساعتی چندین روش ارائه کرده است. در صورتی که محاسبات قرار است بدون استفاده از نرم افزار خاصی انجام شوند، بهتر است از روش تقریب میانگین هندسی استفاده شود. بنابراین در این مرحله بردارهای اولویت داخلی مورد محاسبه قرار می گیرند.
تشکیل سوپر ماتریس و تبدیل آن به سوپر ماتریس حد
برای دستیابی به اولویتهای کلی در یک سیستم روش ANP با تأثیرات متقابل بردارهای اولویتهای داخلی یعنی های محاسبه شده در ستونهای مناسب یک ماتریس وارد میشوند. در نتیجه یک سوپر ماتریس (در واقع یک ماتریس تقسیم بندی شده ) که هر بخش از این ماتریس ارتباط بین دو خوشه در یک سیستم را نشان میدهد، بدست می آید.
این نوع ماتریس را سوپر ماتریس اولیه می نامند با جایگزینی بردار اولویتهای داخلی ضرایب اهمیت عناصر و خوشه ها در سوپرماتریس اولیه سوپر ماتریس ناموزون بدست می آید.
در مرحله بعد، سوپر ماتریس موزون از طریق ضرب مقادیر سوپر ماتریس ناموزون در ماتریس خوشهای محاسبه می شود. سپس از طریق نرمالیزه کردن سوپر ماتریس موزون سوپر ماتریس از نظر ستونی به حالت تصادفی تبدیل می شود در مرحله سوم و نهایی، سوپر ماتریس حد با به توان رساندن تمامی عناصر سوپر ماتریس موزون تا زمانی که واگرایی حاصل شود از طریق تکرار یا به عبارت دیگر تمامی عناصر سوپرماتریس همانند هم شوند، محاسبه می شود.
پس از تعیین و مشخص نمودن معیارها و زیرمعیارهای روش ANP مؤثر در تعيين سایت مناسب برای احداث شهرکهای صنعتی لازم است ارتباط بین این عوامل معیارها و زیرمعیارها نیز مشخص شود. معمولاً برای این کار از نظرات گروهی از متخصصین ذیربط استفاده می شود.
مدل شبکه ای برای تعیین سایت مناسب برای احداث شهرکهای صنعتی در نمودار ارائه شده است این نمودار نشان میدهد که گزینه ها به طور جداگانه مورد بررسی قرار خواهند گرفت. همچنین از این نمودار پیداست که هم معیارها و هم زیر معیارها دارای وابستگی دورنی هستند.
انتخاب گزینه برتر
اگر سوپر ماتریس تشکیل شده در مرحله سوم کل شبکه را در نظر گرفته باشد، یعنی گزینه ها نیز در سوپر ماتریس لحاظ شده باشند اولویت کلی گزینه ها از ستون مربوط به گزینه ها در سوپر ماتريس حد نرمالیزه شده قابل حصول است. اگر سوپر ماتریس فقط بخشی از شبکه که وابستگی متقابل دارند را شامل شود و گزینه ها در سوپرماتریس در نظر گرفته نشوند، محاسبات بعدی لازم است صورت بگیرد تا اولویت کلی گزینه ها بدست آید. گزینه ای که بیشترین اولویت کلی را داشته باشد، به عنوان برترین گزینه برای موضوع مورد نظر انتخاب میشود.
